Pyłek jest głównym pokarmem pszczół będącym źródłem białka dla larw i robotnic. Oprócz białek pyłek zawiera również tłuszcze, węglowodany, składniki mineralne i witaminy. Większą wartość odżywczą ma pyłek roślin owadopylnych niż wiatropylnych. Pyłek jest bardzo powszechnym zjawiskiem w przyrodzie. Jeden kwiatostan jabłoni daje 100 tysięcy ziaren pyłku, leszczyny około 4 milionów ziaren pyłku, brzozy około 6 milionów, kukurydzy nawet do 50 milionów ziaren pyłku.

            Pszczoły robotnice przenoszą pyłek do ula. Tam formują z niego grudki zwilżone miodem i nektarem. W ten sposób powstaje obnóże. Obnóże tworzone jest przez pszczoły z pyłku tylko jednego gatunku rośliny. Na podstawie barwy obnóża, pszczelarz jest w stanie określić z jakich gatunków roślin zostało wytworzone. Obnóże to efekt pracy pszczół zbieraczek i pszczół nielotnych pracujących w ulu. Zbieraczki dostarczają je do komórek plastra a pszczoły nielotne nawilżają je miodem i ubijają. Pyłki zmieszane z  miodem, nektarem i pozostałymi produktami pochodzenia pszczelego przechodzą przez proces fermentacji bez użycia tlenu. Zmagazynowany pyłek powinien być dostarczany pszczołom w chłodne dni, w których nie ma warunków do wegetacji. Tak uformowany pokarm z pyłków i innych substancji jest nazywany pierzgą. Pierzga jest produktem o lepszej, bo blisko czterokrotnie większej przyswajalności niż pyłek. Jest również znacznie trudniejsza do pozyskania, gdyż zbytnie pozbawienie rodziny pszczelej pierzgi w okresie zimowym może spowodować jej nie przetrwanie do wiosny.

                 Francuski profesor Remy Chauvin zalecał stosowanie mieszaniny różnych pyłków roślin z uwagi na ich znaczne zróżnicowanie. Chauvin dowiódł, że pyłek reguluje czynności jelit przy biegunce, nawet w przypadkach gdzie nie pomagają antybiotyki. Bardzo jest również pomocny w wszelkiego rodzaju stanach zapalnych. Zaleca aby stosowały go osoby starsze, schorowane. Jak wskazuje po przebytych chorobach pacjenci dość szybko przybierają na wadze i odzyskują siły witalne. Z kolei inny francuski badacz Alain Caillas potwierdził, że pyłek dodatkowo pobudza apetyt, normuje procesy trawienne i poprawia ogólne samopoczucie.  Co ciekawe przekonywał, że już po 8 dniach regularnego spożycia następuję obniżenia napięcia nerwowego, wzrasta optymizm i wraca chęć do życia.

W dobie bardzo niskiej jakości i pozbawionej wielu walorów odżywczych żywności, pyłek kwiatowy i powstała z niego pierzga mogą być znakomitym uzupełnieniem naturalnych witamin, minerałów, fenoli i flawonoidów. Są też źródłem dobrze przyswajalnego, pełnowartościowego białka. Jest ponadto bogactwem aminokwasów egzogennych, czyli tych które muszą być dostarczone wraz z pożywieniem. Aminokwasy  są konieczne do właściwego funkcjonowania organizmu. To one zapewniają prawidłową syntezę hormonów, przeciwciał i enzymów. W pyłku i pierzdze odnajdziemy także albuminy i globuliny. Albuminy odpowiadają za transport czynników biologicznych takich jak leki, hormony i witaminy. Globuliny zaś są częścią komórek i odpowiadają za tworzenie przeciwciał.

                Pyłek i pierzga pszczela w sposób znaczący poprawiają sprawność umysłową. Powodują lepsze ukrwienie mózgu. Tu szczególnie korzystne właściwości wykazuje pyłek z gryki. Terapią pyłkiem i pierzgą powinni zainteresować się chorzy, cierpiący z powodu dolegliwości związanych z gruczołem krokowym (prostatą). W wielu przypadkach zastosowanie  suplementacji  pyłkiem i pierzgą pozwala uniknąć konieczności operowania zmian chorobowych. Pyłek i pierzga jako naturalne suplementy posiadają silne właściwości przeciwzapalne porównywalne z działaniem leków przeciwzapalnych. Wskazane są także jako środek przeciwbakteryjny, przeciwgrzybiczy i przeciwbólowy. Są skuteczne w terapiach antynowotworowych, przeciwmiażdżycowych i hipoglikemicznych. Chronią przed negatywnym działaniem radioterapii i wspomagają terapie farmakologiczne nowotworów. Przynoszą ulgę w stanach depresyjnych, obniżonego nastroju i zaburzeniach psychicznych. Mają korzystny wpływ na osoby borykające się z uzależnieniem alkoholowym. Polecane są  także jako naturalna dozwolona odżywka dla sportowców i osób narażonych na długotrwały wysiłek fizyczny. Dodają sił i witalności osobom starszym, przewlekle leczonym i mającym problemy z apetytem.

                 O zastosowaniu suplementacji pyłku i pierzgi powinni pomyśleć alergicy. Suplementy na ich bazie charakteryzują się bowiem dobrym działaniem łagodzącym nieprzyjemne i dokuczliwe objawy towarzyszące alergii. Warto więc pokusić się o zastosowanie ich w okresie przed sezonem i w trakcie pylenia, aby poczuć ulgę w tych dolegliwościach. Ponadto pyłek pszczeli i pierzga zawierają enzymy, które wspomagają proces trawienia pokarmów , dzięki czemu substancje w nich zawarte są lepiej przyswajane. Ich niezwykłą zaletą jest także wzrost czynności adaptacyjnych organizmu do niekorzystnych warunków otoczenia. Wzmagają odporność  immunologiczną, fizyczną i psychiczną w przypadku wysokich oraz niskich temperatur, ograniczonego dostępu tlenu (np. w wysokich partiach gór) i dużym obciążeniu fizycznym.

                 Badania prowadzone na gryzoniach i królikach dowiodły, że pyłek ma działanie odtruwające i ochronne na komórki wątroby. Ponadto dzięki pyłkowi kwiatowemu we krwi badanych zwierząt następowało obniżenie lipidów, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów. Co warte uwagi w badaniach gryzoni otrzymujących pyłek zauważono większe stężenie we krwi bardzo ważnej dla organizmu witaminy C i magnezu w porównaniu do tych, które były karmione jedynie paszą. 

                 Pyłki uzyskiwane od pszczół, poza ewentualnymi uczuleniami na produkty pszczele  nie wykazują działań niepożądanych na organizm ludzki. Z całą pewnością można stwierdzić, że zarówno pyłki wiosenne z sadów, rzepaków jak i pyłki późne tj. z gryki, koniczyny i wrzosu mają bardzo wysoką wartość odżywcza i dietetyczną.

                 Pyłki i pierzga występują w postaci różnych postaciach. Są to zazwyczaj formy niezmienione i wysuszone. Są również dostępne tabletki, kapsułki i jako dodatki do miodu i produktów pszczelich.  Pyłki i pierzgę należy spożywać stale. Za optymalną dawkę uważa się 20 g dziennie dla osoby dorosłej. O połowę mniejszą dawkę można stosować u dzieci. Jeśli zaś chcemy przeprowadzić kurację krótsza np. miesięczną, to wówczas dobową dawkę dla osoby dorosłej należy zwiększyć około dwukrotnie, do około 35 g na dzień. Najlepiej stosować pyłek lub pierzgę w mieszaninie z miodem co daje najlepsze efekty. Początki kuracji zawsze sugerowane jest zaczynanie od małych dawek.

Źródła :
Kurek-Górecka A, Balwierz R, Dzierżewicz Z. , Dietetyczne aspekty zastosowania pyłku pszczelego , Wydział Ochrony Zdrowia Śląskiej Wyższej Szkoły Medycznej w Katowicach ,Katowice
Tomaszewska B., Higiena w pasiece, Państwowe Wydawnictwo Rolne i Leśne ,Warszawa
Wójtacki M., Produkty pszczele i przetwory miodowe, Państwowe Wydawnictwo Rolne i Leśne , Warszawa